Waterplanten
De vijverplanten bepalen de echte sierwaarde van uw vijver, maar voor iedereen die daar nog wat aan wil toevoegen zijn er honderden vijverdecoraties.
Er zijn geen resultaten met je zoekcriteria gevonden.

De meeste vijverplanten stammen af van planten die in het verre verleden gewoon op het land groeiden. Het zijn dus van nature eigenlijk helemaal geen waterplanten, ze hebben zich alleen heel sterk aan een waterrijke omgeving aangepast. Ze hebben een aantal trucs ontwikkeld die het ze mogelijk maakt in water te leven. Veel vijverplanten maken bladeren die op het water drijven en ze zijn in staat om niet alleen via hun wortels, maar vaak ook via het blad direct voedsel uit het water op te nemen.

Water in de tuin

Water is een van de eerste levensbehoeften van de mens. In een tuin staat water voor plezier, voor verkoeling en voor extra beleving. Geen wonder dat een vijver of waterornament hoog op de verlanglijst staat van de Nederlandse tuinbezitter.

Vijvers

Een vijver vraagt weinig onderhoud en dat is extra plezierig voor mensen die graag genieten van het leven boven en onder de waterspiegel. In principe zijn er maar drie soorten vijvers: een voorgevormde (prefab)vijver, een kunstmatig aangelegde (folie)vijver en een natuurlijke vijver. Alle drie de vijvertypen voldoen evengoed mits ze goed zijn aangelegd. Uw tuingrootte, tuinstijl en budget moet u zeker laten meewegen in uw keuze.

Vijveraankleding

Het gaat bij een vijver allang niet meer om het vijverwater alleen. Met name bij voorgevormde en kunstmatig aangelegde vijvers kunnen extra hulpmiddelen gemakkelijk zijn (zie ook tuinonderhoud - vijvers). Producten om de vijver schoon te houden, maar ook producten die er voor zorgen dat de vijver er ook als vijver uitziet. Materialen als vijverrand bedekking bijvoorbeeld, maar ook waterloopjes en roosters om de vijver zowel mooier als veiliger te maken. De vijverplanten bepalen de echte sierwaarde van uw vijver, maar voor iedereen die daar nog wat aan wil toevoegen zijn er honderden vijverdecoraties. Soms zelfs met een dubbelfunctie waarbij ze u vermaken en de reigers afschrikken.

Overwinteren van vijverplanten

De normale, winterharde vijverplanten kunt u ’s winters het best gewoon in de vijver laten. Veel planten sterven in de herfst bovengronds af en overwinteren in hun wortels. Soms blijven er alleen overwinteringsknoppen over die vaak op de vijverbodem blijven liggen. Ze lopen vanzelf weer uit en vormen nieuwe, gezond groeiende planten. Vanwege die knoppen moet u in het voorjaar de bodem van de vijver ook niet rigoureus schoonmaken. Dan zou u namelijk ook die knoppen verwijderen. De niet-winterharde vijverplanten (veel waterlelies bijvoorbeeld) kunnen ’s winters niet in de vijver blijven. Daarom is het ook het meest praktisch ze in containers of plantmanden te zetten die u gemakkelijk uit het water kunt halen. De containers moeten met plant en al vorstvrij en koel overwinteren. Zet de containers in grotere, met water gevulde bakken of zorg in ieder geval dat ze vochtig blijven. Ze mogen onder geen voorwaarde uitdrogen.

Vijverplanten zijn heel bijzonder!

De meeste vijverplanten stammen af van planten die in het verre verleden gewoon op het land groeiden. Het zijn dus van nature eigenlijk helemaal geen waterplanten, ze hebben zich alleen heel sterk aan een waterrijke omgeving aangepast. Ze hebben een aantal trucs ontwikkeld die het ze mogelijk maakt in water te leven. Veel vijverplanten maken bladeren die op het water drijven en ze zijn in staat om niet alleen via hun wortels, maar vaak ook via het blad direct voedsel uit het water op te nemen. Bij sommige soorten krijgen onderwaterbladeren een heel andere vorm dan het blad dat boven water uitsteekt. De functie is dan ook anders. Deze planten hebben ook ‘geleerd’ kooldioxide en zuurstof onder water uit te wisselen. Sterker nog, veel soorten kunnen zelfs onder water bloeien, zich laten bestuiven en vruchten vormen. Andere hebben maar bijna helemaal van bloei afgezien en vermeerderen zich vrijwel uitsluitend via worteluitlopers. Het lastige punt is namelijk dat er in het water erg weinig zuurstof aanwezig is en de zaden onder water daardoor heel moeilijk kiemen. U zult vaak zien dat zulke planten grote groepen vormen. Afgebroken worteldelen groeien heel gemakkelijk op een andere plek weer uit. Deze planten zijn dus heel eenvoudig te vermeerderen. Er zijn ook soorten die helemaal geen wortels meer vormen (blaasjeskruid bijvoorbeeld). Die nemen hun voedsel puur en alleen via het blad op. Blaasjeskruid is bovendien een vleesetende onderwaterplant die ondermeer watervlooien in zijn blaasjes vangt en verteert. Onderwaterbloei is goed waarneembaar bij hoornblad, hoewel de bloemen tamelijk onopvallend zijn. Ze hoeven ook geen insecten te lokken, het water doet het bestuivingswerk.

Sterk woekerende planten en alg

Als de planten in uw vijver zeer sterk groeien en u heeft bovendien veel last van zweefalg (groene soep), dan zit er waarschijnlijk te veel voedsel in het water. De beste remedie is vooral voldoende onderwaterplanten in de vijver te brengen. Die verwerken en binden heel veel voedingsstoffen. Groeien ook die te weelderig, dan kunt u laat in de zomer gewoon weer een gedeelte uit de vijver halen. Met een greep met stompe punten (denk aan de vijverfolie!) lukt dat prima. Onderwaterplanten zijn buitengewoon belangrijk in de vijver. Die moet u er dus altijd inbrengen (vijf bosjes per vierkante meter wateroppervlak is voldoende). Ze halen niet alleen het teveel aan voedsel uit het water, maar produceren ook veel zuurstof, wat een goed verloop van alle processen in de vijver zeer ten goede komt. Een groot deel van het afbraakproces van afvalstoffen in de vijver gebeurt namelijk door bacterieën die zuurstof nodig hebben. Sterk woekerende drijfplanten moet u uitdunnen, omdat ze anders het licht voor de onderwaterplanten wegnemen. Zorg dat steeds tweederde van het wateroppervlak vrij van planten is. Dan dringt er voldoende licht tot op grotere diepte in de vijver door. Door uit te dunnen verwijdert u ook potentiële voedingsstoffen uit het water.

De belangrijkste plantengroepen

Behalve de zuurstofproducerende onderwaterplanten, groeien in het diepste vijvergedeelte ook planten met drijvende bladeren en losdrijvende planten, de zogenaamde drijfplanten. Beide kunnen ze dikke bladtapijten op het water vormen, waar in veel gevallen bloemen tussen verschijnen. Planten met drijvende bladeren. De meest bekende planten met drijvende bladeren zijn de waterlelies, maar ook de gele plomp en de watergentiaan behoren ertoe. Het blad wordt aan lange stelen vanaf de bodem verankert.

Drijfplanten.

Planten als krabbescheer, sterrekroos en waternoot behoren tot de echte drijfplanten. Er zijn ook niet-winterharde soorten als de mooie waterhyacint met zijn drijfballonnen en blauwe bloemen. Zorg dat nooit meer dan een derde van het wateroppervlak met planten bedenkt wordt. Zet ook liever één plant zo in de vijver dat deze zich in al zijn schoonheid kan ontwikkelen, dan (te) veel planten dicht op elkaar.

Oever- en moerasplanten

Dit zijn alle planten die in de oeverzone groeien. Het waterniveau in de vijver wisselt voortdurend door verdamping, regenval enzovoort. Ze moeten daarom tegen die wisseling kunnen. Sommige soorten verdragen alleen dat de wortels voortdurend nat zijn, andere staan zonder problemen in 50 cm diep water. Op de etiketten bij de planten is meestal de vereiste waterdiepte wel aangegeven. Anders bij aanschaf even informeren, want het is wel belangrijk. Er zijn vele tientallen soorten die allemaal eigen eisen stellen. De meeste zijn buitengewoon decoratief, bloeien vaak rijk of hebben heel mooie vormen. Met enkele ervan moet u oppassen omdat ze sterk kunnen woekeren of omdat ze wortelpunten hebben die zo scherp zijn dat ze dwars door vijverfolie heen kunnen groeien. Daardoor kan de vijver lek raken. Zet over- en moerasplanten in voldoende ruime waterplantenmanden en planten die gemakkelijk woekeren zelfs liefst in dichte containers. Dat remt de uitgroei een tijdje. U moet de planten goed kunnen verzorgen zonder dat het een warboel wordt. Door de aanplant in eigen manden en bakken voorkomt u dat ze elkaar al snel in de weg zitten. Haal in de herfst afgestorven loof dat in het water hangt of naburige planten helemaal bedenkt weg. U voorkomt er rotting mee. U hoeft echt niet al het afgestorven blad al in het najaar weg te halen, het geeft ook een stuk winterbescherming.

Goede zuurstofplanten

Uitstekende onderwater- of zuurstofplanten zijn:

  • Kransvederkruid (Myriophyllum-soorten)
  • Waterpest (diverse Elodea-soorten)
  • Groot blaasjeskruid (Utricularia vulgaris)
  • Fonteinkruid (Potamogeton-soorten)

Er zijn er veel meer, maar dit zijn de belangrijkste.

Nog even iets over het biologisch evenwicht

Alle processen in de vijver hebben met elkaar te maken. Het is een gesloten systeem dat voor een groot deel zichzelf in stand moet houden. Lukt dat niet, dan gaat het fout en ontstaat er een rottende, stinkende, vervuilde waterbak waar geen lol meer aan te beleven valt. Wanneer in uw vijver de planten het goed doen, u heeft er niet te veel vis in en het water is helder, blijf er dan zo veel mogelijk af. Niets aan doen, wat goed is, is goed. Uw vijver is dan in ‘biologisch evenwicht’ zoals dat heet. Het leuke van een goede vijver is juist dat deze zo onderhoudsarm is. Wanneer zich in het vroege voorjaar even een opleving van de groene alg voordoet, hoeft u nog niet te schrikken. Dat gaat meestal vanzelf weer over. Het verschijnsel wordt veroorzaakt doordat alg eerder actiefis dan de vijverplanten. Ze kunnen even profiteren van het voedsel in het water. Zodra de watertemperatuur iets oploopt, gaan de vijverplanten mee-eten en is het feest voor de algen voorbij. Een flinke ontwikkeling van het draadalg is juist een teken dat uw vijver in prima conditie is. Maar haal een teveel er wel uit, want ze kunnen planten met hun slierten verstikken.

7803